شیطان از جنس جن است و از آتش خلق شده است و قبل از اینکه از بهشت رانده شود خدا را بسیار عبادت می کرد . به همین دلیل عزازیل نام گرفت . حضرت علی ( ع) فرمودند : شیطان هفتاد هزار سال خدا را عبادت کرد و فقط یک نماز دو رکعتی او چهار هزار سال طول کشید . وقتی خدا انسان را از خاک آفرید و در آن روح دمید . به تمام ملائکه دستور داد که بر آدم سجده کنند و همه سجده کردند به غیر از ابلیس . شیطان به خدا گفت : من هفتاد هزار سال تو را عبادت کرده ام . خودت فرموده ای که هر کسی مرا عبادت کند عبادتش را بی نتیجه نمی گذارم و عوضش را به او می دهم . خداوند فرمودند : هر چه می خواهی در دنیا به تو عطا می کنم . شیطان گفت : اول اینکه اجازه بدهی تا قیامت زنده بمانم . خداوند فرمود : تا آن روز تو را مهلت می دهم .
دوم اینکه در مقابل هر یک از فرزندان آدم دو فرزند به من عطا کنی که برای هر یک از اولاد آدم دو فرزند را مسلط کنم تا آنها را به گمراهی بکشانند . خداوند باز هم قبول کرد.سوم اینکه از تو می خواهم مرا در بدن اولاد آدم همچون خون جریان دهی که از هر جای بدن بتوانم او را به معصیت بکشانم .
چهارم اینکه می خواهم اولاد آدم ما را نبیند ولی ما آنها را ببینیم . پنجم اینکه می خواهم به من قدرتی دهی که به هر شکلی که می خواهم در آیم و هر کجا که می خواهم بروم .ششم اینکه می خواهم تا دم مرگ پیش اولاد آدم باشم . ( یعنی حتی وقتی که حضرت ملک الموت برای قبض روح به سراغ انسان می آید شیطان هم حاضر می شود و انسان را وسوسه می کند .) امام محمد باقر (ع) فرمودند : هنگامی که انسان در حال جان کندن است خیلی تشنه می شود و در آن هنگام شیطان با یک لیوان آب می آید و می گوید اگر بر من سجده کنی و کافر شوی این آب را به تو می دهم وقتی کافر می شوی شیطان آب را می ریزد و می گوید من از تو بیزارم و می رود .هفتم اینکه از تو می خواهم که مرا بر سینه اولاد آدم مسلط گردانی تا او را وسوسه کنم . خداوند در پایان می فرمایند تمام خواسته هایت را برآورده می کنم ولی هر کس پیرو تو باشد او را با تو به جهنم می فرستم . بعد شیطان می گوید : ای خدا به عزت و جلالت قسم که همه انسان ها را گمراه می کنم مگر عده معدودی که بنده خاص تو هستند . سپس گفت : حالا که مرا بیرون می کنی جایی برای زندگی کردنم معین کن . خداوند گفت : تو را در حمام ها و هر جا که محل رفت و آمد مردم است قرار دادم . شیطان گفت : غذای من چه باشد ؟ خداوند فرمود : سر هر سفره ای که نام من (بسم الله الرحمن الرحیم ) برده نشود بنشین با آنها که همچون حیوان گرسنه هستند غذا بخور ، حضرت امام محمد باقر (ع) در این باره می فرمایند : اگر اول غذا یادتان رفت(بسم الله الرحمن الرحیم ) بگویید ، آخر غذا بگویید تا شیطان هر چه خورده برگرداند . بعد شیطان گفت : که من احتیاج به آب دارم . خداوند فرمود : آب تو شراب و هر چیز مست کننده باشد . بعد گفت برای من کتابی قرار بده . خداوند فرمود : کتاب تو وشم ( خالکوبی ها و کتاب های سحر و جادو ) . اولین کسی که سحر و جادو را به انسان آموخت شیطان بود . بعد شیطان گفت : برای من حدیثی قرار بده ، خداوند فرمود : حدیث تو دروغ است . بعد گفت : برای من دام و وسیله شکار قرار بده ، خداوند فرمود زنان را وسیله صید و به دام انداختن مردم قرار دادم . روزی حضرت محمد (ص) شیطان را حاضر در مسجد الحرام دید . پیش او رفت و به او گفتند : ای ملعون چرا ناراحتی ؟ شیطان گفت : از دست تو و امت تو ناراحتم . حضرت فرمودند چرا از من ناراحتی ؟ شیطان گفت : کنون این همه تلاش می کنم که مردم را گمراه کنم ولی تو در قیامت از آنها شفاعت می کنی و تمام زحمات مرا به هدر می دهی به همین خاطر با تو دشمنم . حضرت فرمودند : از امتم چرا ناراحتی ؟ شیطان گفت : امت تو خصوصیاتی دارند که امت های دیگر ندارند .
اول اینکه وقتی به هم می رسند سلام می کنند که (سلام) اسم خداست و من از این اسم می ترسم . دوم اینکه وقتی همدیگر را می بینند به یکدیگر دست می دهند و تا دستهایشان از هم در نیامده گناهانشان بخشیده می شود .سوم اینکه وقتی می خواهند غذا بخورند (بسم الله الرحمن الرحیم ) می گویند و من دیگر نمی توانم غذا بخورم و گرسنه می مانم . چهارم اینکه بعد از غذا خوردن (الحمد الله رب العالمین ) می گویند . پنجم اینکه وقتی اسم تو می آید بلند بلند (صلوات ) ختم می کنند و آنقدر ثواب آن زیاد است که من فرار می کنم . ششم اینکه وقتی می خواهند کاری بکنند (انشاءالله) می گویند و من دیگر نمی توانم در آن کار دخالت کنم و آنها را بر هم زنم . هفتم اینکه صدقه می دهند و وقتی که صدقه می دهند هم گناهانشان آمرزیده می شود و هم هفتاد نوع بلا را از خود دور می کنند . به همین دلیل حضرت محمد (ص) فرمودند : وقتی انسان دستش را در جیبش می کند تا صدقه بدهد هفتاد شیطان دست او را می گیرند تا او را منصرف نمایند . هشتم اینکه قرآن می خوانند و در خانه ای که قرآن خوانده می شود دیگر جایی برای من باقی نمی ماند چون در آن خانه ملائکه رفت و آمد می کنند . نهم اینکه مرا زیاد لعنت می کنند و با هر لعنت یک زخم بر بدنم می افتد و تا زمانی که آن شخص را به گمراهی بکشانم آنها خوب نمی شود . دهم اینکه هنگامی که گناه می کنند سریع (توبه ) می کنند و زحمتات مرا به هدر می دهند . یازدهم اینکه عطسه می کنند(الحمد الله رب العالمین ) می گویند . حضرت فرمودند : عطسه از طرف خداوند و خمیازه از طرف شیطان است و وقتی عطسه می کنید باید (الحمد الله رب العالمین ) بگویید.
وقتی انسان نماز می خواند شیطان از او دور می شود و به خصوص اگر سجده نماز طولانی باشد . شیطان از روی ناراحتی فریاد می کشد . حضرت امام صادق (ع) فرمودند : هر کس نماز نخواند از شیطان پست تر است . چون شیطان یک خطا کرد و آن اینکه بر آدم سجده نکرد ولی انسان اگر نماز نخواند برای خدا سجده نمی کند . حضرت محمد (ص)فرمودند : مجوز عبور از پل صراط نماز است و فرمودند اگر نماز مومن قبول شود بقیه اعمال او نیز قبول درگاه الهی می باشد . در نمازها به خصوص نماز صبح خیلی سفارش شده است و دلیل آن این است که در هنگام شب فرشتگان شب پیش انسان هستند و اعمال خوب را می نویسند و هنگامی که اذان صبح را می دهند فرشتگان شب می روند و جای خود را به فرشتگان روز می دهند پس اگر نماز صبح را بخوانیم در دو پرونده ثبت می شود و آخرین عمل که همین نماز صبح است را فرشتگان می نویسند و اولین چیزی که در پرونده صبح ثبت می شود همان نماز صبح است و همچنین از حضرت امام صادق (ع) منقول است : که از صفات مومن این است که (بسم الله الرحمن الرحیم ) را در نماز بلند بگوید و هر کس بعد از تکبیر نماز قبل از شروع حمد اعوذ بالله من الشیطان الرجیم را بگوید به اندازه هر مویی که در بدن او است هزار حسنه برای او می نویسند و حضرت محمد (ص) فرمودند : هر کس بعد از نماز تسبیحات حضرت زهرا (س) (۳۴ مرتبه الله اکبر ، ۳۳ مرتبه الحمد الله ، ۳۳ مرتبه سبحان الله ) را بگوید به خصوص اگر با انگشتان بشمارد همان دست هایش او را در روز قیامت شفاعت می کند .
و قرآن می گوید : ربا دهنده و ربا گیرنده در جنگ با پیامبر و خدا هستند و شریک شیطانند .
